Celem zajęć, które zostały przeprowadzone w grudniu 2016 roku przez nauczycielki języka polskiego: Katarzynę Pabis i Katarzynę Kietlińską, było uświadomienie uczniom naszego gimnazjum, co to jest wartość etyczna, norma etyczna, norma moralna, system moralny, normy społeczno – prawne, czym jest dobro osobiste człowieka, pogłębienie wiedzy na temat nietykalności cielesnej i naruszania godności osobistej, umiejętność zajmowania stanowiska w dyskusji, stawiania odpowiednich argumentów, zachowań asertywnych, poznanie podstawowych praw związanych z ochroną dóbr osobistych. W czasie zajęć wykorzystano materiały przygotowane przez specjalistów ze Studium Prawa Europejskiego.
Po części teoretycznej uczniowie przedstawiali scenki, w których wcielali się w role prześladowanych i prześladowców. Poruszone były m. in. tematy zaczepiania młodszej koleżanki, wyrywania torby, wyrzucania z niej rzeczy, używania wulgaryzmów w czasie lekcji, ubioru, sfilmowania rozebranej dziewczyny w przebieralni po lekcji wychowania fizycznego i opublikowania jej zdjęć w Internecie, wyśmiewania się nauczyciela z uczennicy. Po odegraniu każdej scenki następowała dyskusja kierowana przez nauczycielki. Omówiono także własne doświadczenia oraz sposoby radzenia sobie z daną sytuacją. Po odegranych scenkach i dyskusji odbyła się burza mózgów. Gdzie można znaleźć prawa człowieka, informacje na temat ochrony dóbr osobistych i nietykalności cielesnej? Uczniowie przedstawili swoje pomysły. Nauczycielki uzupełniły informacje.
• Konstytucja RP już w swojej Preambule stwierdza istnienie przyrodzonej godności człowieka. Art. 30 Konstytucji charakteryzuje ją jako przyrodzone, niezbywalne i nienaruszalne źródło wolności i praw człowieka i obywatela.
• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka mówi w art. 1, że wszyscy ludzie rodzą się równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec innych w duchu braterstwa.
• Godność jest dobrem osobistym chronionym przez prawo. Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego dobra osobiste człowieka, w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska – pozostają pod ochroną prawa cywilnego.
• Kodeks karny mówi, że naruszenie godności osobistej jest przestępstwem znieważenia. Natomiast zgodnie z art. 448 Kodeksu cywilnego w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.
• Kwestię nietykalności cielesnej reguluje Art. 217 Kodeksu karnego:
Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego, albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
• W przypadku molestowania seksualnego, np. gwałt – Pokrzywdzona (ofiara molestowania seksualnego) może zawsze domagać się poszanowania swej godności, która jest podstawowym dobrem osobistym. W tym przypadku możliwe jest oskarżenie napastnika o dopuszczenie się zniewagi na podstawie art. 199 Kodeksu karnego.
Następnie chętni uczniowie podawali przykłady naruszenia dóbr osobistych i nietykalności cielesnej z życia szkolnego lub zaobserwowane na ulicy oraz wyjaśniali, na jakiej podstawie uznali je za naruszenie dóbr osobistych i nietykalności cielesnej.
Dzięki przeprowadzonym zajęciom uczniowie mogli wzbogacić swoją wiedzę z zakresu ochrony dóbr osobistych, w tym nietykalności cielesnej, oraz dowiedzieli się, jak uzyskać informacje i jak egzekwować własne prawa. Dowiedzieli się także, w jaki sposób rozpoznawać sytuacje i zachowania naruszające godność człowieka, jego dobra osobiste, a w tym nietykalność cielesną, oraz jak adekwatnie na nie reagować. Zapamiętali, że niszczenie cudzego mienia, molestowanie, groźby, przemoc fizyczna są karalne. Stanowią naruszenie godności i dóbr osobistych zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego. Nagrywanie, robienie zdjęć osoby bez wyrażenia przez nią zgody jest karalne. Wizerunek osoby również jest jej dobrem osobistym, a bezprawne jego rozpowszechnianie (w tym przypadku dodatkowo wzmocnione obraźliwym podpisem) godzi w godność osobistą (art. 23 Kodeksu cywilnego). Przeklinanie w miejscu publicznym jest karane (art. 141 Kodeksu wykroczeń: Kto w miejscu publicznym umieszcza nieprzyzwoite ogłoszenie, napis lub rysunek albo używa słów nieprzyzwoitych, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1500 złotych albo karze nagany). Nauczyciel reprezentuje władzę i jest zobowiązany do poszanowania godności ucznia. Regulują to również dokumenty szkolne, np. Statut Gimnazjum w Zielonce.
